Đây là thủy điện lớn thứ ba cả nước có công suất lắp máy 1.200 MW với 3 tổ máy, sau thủy điện Sơn La và Hòa Bình. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã tham dự và phát lệnh khởi công công trình.
Thủy điện Lai Châu được xây dựng ở nằm trong Quy hoạch Điện VI đã được Chính phủ phê duyệt, do EVN làm chủ đầu tư và công ty cổ phần Tư vấn xây dựng điện 1 (Pecc1) tư vấn chính toàn bộ công trình.
Theo Quy hoạch bậc thang thủy điện trên sông Đà đã được Quốc hội thông qua và Chính phủ phê duyệt, thủy điện Lai Châu là bậc thang trên cùng, tiếp đó là thủy điện Sơn La và cuối cùng là thủy điện Hòa Bình. Công trình thực hiện nhiệm vụ chống lũ cho hạ du như hai nhà máy thủy điện Sơn La và Hòa Bình mà nhiệm vụ chủ yếu là cung cấp điện năng cho hệ thống điện quốc gia với điện lượng trung bình hàng năm là 4,67 tỷ kWh và tăng cường năng lực phát điện cho hai nhà máy Thủy điện Sơn La và Hòa Bình thêm khoảng 53 triệu kWh/năm.
Tổng dung tích toàn bộ hồ chứa thủy điện Lai Châu là 1.215 triệu m3, nằm trọn vẹn trong khu vực huyện Mường Tè, do đó sẽ rất thuận tiện cho công tác di dân, tái định cư và hạn chế tối đa tác động đến môi sinh, môi trường trong khu vực. Toàn bộ 35 điểm tái định cư với 1.706 hộ sẽ tập trung trên địa bàn huyện Mường Tè. Quỹ đất này không ảnh hưởng đến các vị trí đã quy hoạch cho các dự án thủy điện đang triển khai trên địa bàn tỉnh Lai Châu như Sơn La, Huội Quảng và Bản Chát. Hiện nay, công tác đền bù giải phóng mặt bằng đã hoàn thành di chuyển toàn bộ 47 hộ dân trên mặt bằng công trường và tiến hành đào hố móng hệ thống công trình dẫn dòng thi công.
Phát biểu tại lễ khởi công, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho biết việc chuẩn bị tốt và sớm lễ khởi công giúp tiết kiệm cho Nhà nước 3.000 tỷ đồng/năm. Sau khi hoàn thành thủy điện Lai Châu cung cấp khoảng 4,7 tỷ kWh/năm. Công trình còn góp phần quan trọng trong tham gia cấp nước cho đồng bằng sông Hồng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo an ninh quốc phòng cho hai tỉnh Lai Châu – Điện Biên và cả khu vực Tây Bắc. Đặc biệt, đối với Mường Tè, một trong số ít huyện đặc biệt khó khăn trong cả nước thì dự án sẽ tạo ra động lực mới cho phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
Dự kiến khi hoàn thành toàn bộ công trình vào năm 2017, thủy điện Lai Châu không chỉ không chỉ cung cấp một sản lượng điện lớn cho đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng tham gia cấp nước cho đồng bằng sông Hồng, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và đảm bảo an ninh quốc phòng khu vực Tây Bắc. Đặc biệt, đối với Mường Tè - một trong số ít huyện đặc biệt khó khăn trong cả nước thì dự án sẽ tạo ra động lực mới cho phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo./.