Đường dây tải điện siêu cao áp Bắc – Nam mạch 1 với chiều dài gần 1.500 km được đưa vào vận hành ngày 27/5/1994, chỉ sau 2 năm xây dựng thần tốc theo phương thức vừa thiết kế vừa thi công. “Trục xương sống” này không chỉ hoàn thành sứ mệnh cấp bách là giải quyết tình trạng thiếu điện, tạo nền tảng và động lực phát triển kinh tế - xã hội cho các tỉnh miền Trung, miền Nam thời kỳ đó, mà còn tạo liên kết lưới điện 3 miền, thống nhất hệ thống truyền tải cả nước.
Ôn lại chuyện xưa, ông Vũ Ngọc Hải - Nguyên ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Năng lượng cho biết, thời điểm đó đã có rất nhiều ý kiến phản đối xây dựng công trình này. Thậm chí, một giáo sư Việt kiều từ Pháp còn viết thư gửi cho tất cả các ủy viên Bộ Chính trị để nêu 3 vấn đề: Thứ nhất, thời gian xây dựng trong 2 năm là quá ngắn, không khả thi. Thứ hai, về mặt kỹ thuật, đường dây với chiều dài gần 1.500 km sẽ không thể tải điện ổn định vào miền Nam. Thứ ba, chi phí xây dựng sẽ vượt xa dự toán ban đầu. “Tôi khẳng định với cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, lúc đó là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, rằng dứt khoát xử lý được cả 3 vấn đề đó” – ông Vũ Ngọc Hải nhớ lại.
Với những quyết định lịch sử táo bạo, đột phá và chính xác, đặc biệt là dấu ấn của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, công trình đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 đã được xây dựng và trở thành một dấu son của ngành Điện lực Việt Nam.
|
Ông Vũ Ngọc Hải - Nguyên ủy viên Trung ương Đảng, Nguyên Bộ trưởng Bộ Năng lượng (bên trái) ôn lại ký ức về thời kỳ xây dựng đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 1
|
Ngày 5/4/1992, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt phát lệnh khởi công công trình đường dây 500 kV Bắc – Nam, đó như là “thời khắc nổ phát súng lệnh cho đội quân năng lượng tiến vào cuộc chinh phục kỳ vĩ”.
Bản thân ông Vũ Ngọc Hải cũng đã trải qua rất nhiều thăng trầm trong thời gian thực hiện đường dây, nhưng với khát vọng xây dựng công trình lịch sử của tương lai, sức người, sức của đã được huy động tối đa, nhờ đó đường dây 500 kV đã hoàn thành nhanh chóng trong 2 năm.
|
Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân (bên phải) tặng lẵng hoa tri ân Anh hùng Lao động, tiến sỹ Thái Phụng Nê – Nguyên Bộ trưởng Bộ Năng lượng
|
Còn ông Trương Bảo Ngọc – Nguyên Phó Tổng giám đốc EVN, Nguyên Giám đốc Công ty Khảo sát và Thiết kế điện 1 (nay là Công ty CP Tư vấn Xây dựng điện 1) vẫn nhớ như in một buổi chiều tháng 3/1992. Khi đó, trên lịch tuần của Bộ Năng lượng đánh dấu đậm nét về cuộc họp duyệt thiết kế đường dây 500 kV Bắc – Nam. Ông Trương Bảo Ngọc là người đại diện đội ngũ thiết kế lên thuyết trình. “Tôi hình dung rằng mình sẽ thuyết trình trước một hội đồng gồm vài người, nhưng khi bước vào Hội trường A tại trụ sở Bộ Năng lượng, tôi nhận ra mình đang đứng trước… một biển người. Không khí hết sức nghiêm trang. Cả hệ thống chính trị đều đang hướng về công trình lịch sử này” - ông Ngọc tâm sự.
|
Ông Trương Bảo Ngọc - Nguyên Phó Tổng giám đốc EVN (bên trái) là người chủ trì chính việc khảo sát, thiết kế đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 1 năm xưa.
|
Ông Trần Viết Ngãi - Nguyên Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Phó ban Chỉ huy công trình đường dây 500 kV Bắc - Nam chia sẻ, trong 730 ngày đêm xây dựng công trình, toàn bộ "binh hùng tướng mạnh" của ngành năng lượng hồi ấy đều được huy động cho đại công trường lớn nhất, dài nhất trong lịch sử. “Gian nan vất vả không thể nói hết bằng lời, chỉ biết rằng hàng vạn con người đã làm việc bằng tinh thần và ý chí sắt đá, một quyết tâm cao như đỉnh Trường Sơn hùng vĩ” – ông Ngãi hồi tưởng.
|
.JPG) 
Ông Trần Viết Ngãi - Nguyên Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Nguyên Phó ban Chỉ huy công trình đường dây 500 kV Bắc Nam (bên trái) nhớ lại 730 ngày đêm xây dựng công trình
|
Sau 25 năm đưa vào vận hành, đường dây truyền tải điện 500 kV Bắc – Nam mạch 1 đã có những đóng góp to lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và luôn giữ vai trò quan trọng nhất của hệ thống truyền tải điện quốc gia.
“Trục xương sống” ngày càng vững chắc hơn, khi đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 2 với chiều dài gần 1.600 km từ TBA 500 kV Thường Tín đến TBA 500 kV Phú Lâm được đưa vào vận hành (từ tháng 9/2015). Hiện nay, EVN/EVNNPT đang khẩn trương triển khai thi công xây dựng cụm dự án ĐD 500 kV Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2 với tổng chiều dài gần 750 km để hoàn thiện đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 3. Từ những kỳ tích năm xưa, những người làm điện Việt Nam đã và đang tiếp tục tạo nên những mốc son mới của ngành Điện lực Việt Nam.
|
.jpg) 
Đã 25 năm trôi qua, ký ức về khoảnh khắc cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt chính thức phát lệnh đóng điện đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 vẫn vẹn nguyên trong tâm trí Giáo sư Viện sĩ Trần Đình Long (ngoài cùng bên trái)
|
Nhân kỷ niệm 25 năm vận hành đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 1, ngày 27/5/2019, lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã đến thăm hỏi các cán bộ lão thành chủ chốt của ngành Điện đã trực tiếp tham gia chỉ huy, điều hành xây dựng công trình này.
Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của CBCNV EVN đến các vị lãnh đạo tiền nhiệm và biết bao thế hệ người làm điện đã tận tâm, tận lực viết nên những trang sử rất đỗi hào hùng của ngành Điện Việt Nam, đặc biệt trong quá trình xây dựng công trình đường dây 500 kV Bắc - Nam.
Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân cũng khẳng định, những người làm điện hôm nay sẽ kế thừa và phát huy truyền thống 65 năm vẻ vang của ngành Điện, 25 năm vận hành đường dây siêu cao áp 500 kV Bắc – Nam mạch 1 để phát triển EVN ngày càng lớn mạnh hơn, tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý vận hành an toàn – tin cậy – kinh tế hệ thống điện “huyết mạch” của đất nước.
Theo EVN